Dzisiaj w Sali Kolumnowej Dolnośląskiego Urzędu Wojewódzkiego odbyła się konferencja prasowa Romana Kowalczyka Dolnośląskiego Kuratora Oświaty i Janusza Wrzala Dolnośląskiego Wicekuratora Oświaty.
Tematem konferencji było podsumowanie roku szkolnego 2017/2018.
Dolnośląski Kurator Oświaty przedstawił najważniejsze zmiany w edukacji w roku szkolnym 2017/2018. Są to m.in.:
Od 1 września 2017 r. zaczęła obowiązywać nowa podstawa programowa kształcenia ogólnego m.in. w przedszkolach, klasach: I, IV i VII szkoły podstawowej, w branżowej szkole I stopnia. Jednocześnie MEN zadbało o wsparcie nauczycieli we wdrożeniu nowej podstawy programowej. Zostały opracowane materiały metodyczne dla nauczycieli, materiały przeznaczone dla pracowników placówek doskonalenia nauczycieli. Zorganizowano konferencje dla nauczycieli konsultantów, a także szkolenia dla nauczycieli. W ramach przygotowania nauczycieli do realizacji nowej podstawy programowej publiczne placówki doskonalenia nauczycieli zorganizowały ponad 4,5 tys. szkoleń, w których uczestniczyło blisko 171 tys. nauczycieli.
Wydawnictwa przygotowały podręczniki do nowej podstawy programowej. Minister Edukacji Narodowej dopuścił do użytku szkolnego 317 podręczników. Do I etapu edukacyjnego – 57 (klasy I-III), zaś do II etapu – 260 (klasy IV-VIII).
Subwencja na 6-latka w przedszkolu. Od 2017 r. subwencją oświatową zostały objęte dzieci 6-letnie w przedszkolach (ich edukacja w przedszkolach publicznych jest bezpłatna). Gmina otrzymuje z budżetu państwa subwencję na każdego 6-latka w przedszkolu, w kwocie ok. 4,3 tys. zł średnio na dziecko. Rodzic opłaca jedynie wyżywienie. Łącznie samorządy otrzymały dodatkowo na ten cel subwencję w roku 2017 w kwocie 1,429 mld zł, a w 2018 w kwocie 1,612 mld zł.
Dotacja przedszkolna. Na realizację wychowania przedszkolnego samorządy otrzymują z budżetu państwa wsparcie w formie dotacji celowej, tzw. dotacji przedszkolnej. W ramach dotacji z budżetu państwa zostały przekazane środki w wysokości: w 2017 – 1,289 mld zł, w 2018 – 1,354 mld zł. Dotacja jest udzielana na dzieci w wieku 2,5-5 lat od 1 stycznia 2018 roku na wszystkie jednostki samorządu terytorialnego, a nie jak to było wcześniej wyłącznie gminy. Kwota na jedno dziecko w roku 2018 to 1370 zł.
Bezpłatny dostęp do podręczników. Bezpłatne książki, ćwiczenia, materiały edukacyjne przeznaczone do obowiązkowych zajęć edukacyjnych otrzymają wszyscy uczniowie klas I-VIII szkoły podstawowej oraz w okresie przejściowym, w latach szkolnych 2017/2018 i 2018/2019, uczniowie dotychczasowych gimnazjów. W 2018 r. z budżetu przeznaczyliśmy na ten cel 404 mln zł.
E-legitymacje. Zostało wydane nowe rozporządzenie w sprawie świadectw, dyplomów państwowych i innych druków szkolnych, w którym zostały określone wzory świadectw, dyplomów, legitymacji i arkuszy ocen. Legitymacje szkolne oraz legitymacje przedszkolne mogą być wydawane w postaci papierowej (jak dotychczas) lub e-legitymacji szkolnych czy e-legitymacji przedszkolnych. Możliwość wprowadzenia e-legitymacji to odpowiedź na oczekiwania zarówno uczniów, ich rodziców, jak i dyrektorów szkół oraz samorządów.
Rok szkolny 2017/2018 był drugim rokiem realizacji „Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa”. W ramach Priorytetu 3 programu do bibliotek szkolnych trafiło ponad 2 mln nowych książek. Szkoły podjęły też działania promujące czytelnictwo wśród dzieci i młodzieży.
Samorządy uzyskały adekwatne środki na wdrażanie reformy oświaty. W subwencji oświatowej na rok 2017 uwzględniliśmy dodatkowo 313 mln zł dla samorządów na dostosowanie szkół do reformy, m.in. na wyposażenie pracowni, zakup krzeseł, ławek, modernizację toalet. Samorządy otrzymały w 2017 r. prawie 177 mln zł z rezerwy 0,4% na doposażenie świetlic w sprzęt szkolny i pomoce dydaktyczne, a także pomieszczeń do nauki, remonty sanitariatów, zakup ławek, krzeseł, wyposażenie nowych szkół, usuwanie skutków zdarzeń losowych i wzrost zadań szkolnych. Ponadto subwencję oświatową zwiększono w stosunku do roku 2016 o 413 mln zł. Wzrost ten pokrył waloryzację wynagrodzeń nauczycieli.
Dodatkowe pieniądze z rezerwy 0,4%. Ministerstwo Edukacji Narodowej, wspólnie ze stroną samorządową reprezentowaną przez Zespół ds. Edukacji, Kultury i Sportu Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, stworzyło dodatkowy mechanizm wsparcia finansowego samorządów w czasie wdrażania reformy edukacji z rezerwy 0,4% części oświatowej subwencji ogólnej. Już w 2017 r. kryteria podziału rezerwy uwzględniały najważniejsze postulaty strony samorządowej.
Zwiększona została subwencja dla małych szkół od 2018 r. o 11 proc. Łącznie na małe szkoły na 2018 r. naliczono kwotę subwencji w wysokości 214 mln zł. Średnio na ucznia takiej szkoły daje to dodatkowe środki w wysokości 1 164 zł. Szkoła, w której na przykład kształci się 84 uczniów (w siedmioklasowej szkole podstawowej), z tego tytułu, że spełnia wymogi definicji małej szkoły, otrzymuje dodatkowe środki w wysokość prawie 100 tys. zł.
Więcej etatów dla nauczycieli i wzrost wynagrodzenia. O 17 768 w porównaniu do ubiegłego roku wzrosła liczba etatów nauczycieli w publicznych i niepublicznych przedszkolach, szkołach oraz placówkach. W roku szkolnym 2016/2017 było 673 323 etatów, zaś w bieżącym roku szkolnym jest ich 691 000. Wzrosła również liczba nauczycieli, która obecnie wynosi 694 636, czyli o 10 139 więcej niż rok wcześniej.
W przedszkolach, szkołach i placówkach samorządowych liczba etatów nauczycieli wzrosła o 11 760 i wynosi obecnie 578 444. Liczba zatrudnionych nauczycieli wzrosła zarówno w przedszkolach, jak również w szkołach i placówkach. W przedszkolach w roku szkolnym 2017/2018 liczba etatów nauczycieli wynosiła 84 324, tj. o 4 652 etatów więcej niż w ubiegłym roku. W szkołach i placówkach zatrudnienie nauczycieli wzrosło o 7 107 etatów i wynosi aktualnie 494 119.
Z danych z SIO wynika również, że o prawie 12 000 (11 976,8) wzrosła liczba etatów nauczycieli zatrudnionych na podstawie ustawy Karta Nauczyciela. Ogółem jest ich 595 201,7 – co oznacza wzrost o 2,1 proc. w porównaniu z rokiem szkolnym 2016/2017.
Zmienione zostały przepisy dotyczące nauczycieli, m.in.: awans zawodowy i ocenę pracy nauczycieli, czas pracy nauczycieli, urlop wypoczynkowy i urlop dla poratowania zdrowia, uprawnienia związane z rodzicielstwem, zmiany dotyczące zatrudnienia.
Nowy system oceniania pracy nauczyciela. Wprowadzony został nowy system oceniania pracy nauczyciela. Rozwiązania te pozwolą na transparentność i zobiektywizowanie tych ocen. System ten będzie narzędziem pomocnym dla dyrektora szkoły przy ocenianiu pracy nauczyciela, w szczególności w związku z wprowadzeniem nowego dodatku dla nauczycieli dyplomowanych legitymujących się najwyższą oceną pracy. Kryteria oceny pracy ujęte w przepisach rozporządzenia, jak i ustawy Karta Nauczyciela odnoszą się do ustawowych obowiązków kadry pedagogicznej, a także dyrektora szkoły oraz uwzględniają etap rozwoju zawodowego nauczyciela podlegającego ocenie.
500+dla nauczyciela – dodatek za wyróżniającą się pracę. Od 1 września 2020 r. będzie nowy dodatek dla nauczycieli za wyróżniającą pracę. Docelowo od września 2022 r. wyniesie on ok. 500 zł. Grupą uprawnioną do otrzymania dodatku będą nauczyciele dyplomowani legitymujący się najwyższą oceną pracy (oceną wyróżniającą). Szacujemy, że koszty tego dodatku wyniosą w 2020 r. (za 4 miesiące) ok. 44 mln zł, w 2021 r. – 175 mln, a docelowo rocznie ok. 600–700 mln zł. Finansowanie tego dodatku będzie w ramach środków uwolnionych w związku ze zmianami w systemie awansu zawodowego – wydłużeniem podstawowej ścieżki awansu z 10 do 15 lat i tym samym spowolnieniem tempa wydatkowania środków na zwiększenie wynagrodzenia dla nauczycieli uzyskujących kolejny stopień awansu.
Stabilne pensum nauczycieli specjalistów. Określone zostało ustawowo tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć dla: nauczyciela pedagoga, logopedy, psychologa i doradcy zawodowego, a także terapeuty pedagogicznego, z wyjątkiem nauczycieli zatrudnionych w poradni psychologiczno-pedagogicznej. Nie może on przekroczyć 22 godzin. Dla nauczycieli posiadających kwalifikacje z zakresu pedagogiki specjalnej, zatrudnianych dodatkowo w celu współorganizowania kształcenia integracyjnego oraz współorganizowania kształcenia uczniów niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie oraz zagrożonych niedostosowaniem społecznym, wynosi 20 godzin.
Wzrost wynagrodzeń dla nauczycieli. Priorytetem Ministerstwa Edukacji Narodowej jest podniesienie prestiżu zawodu nauczyciela, premiowanie wysokiej jakości pracy nauczycieli, a także zapewnienie odpowiednich warunków do wykonywania zadań. Zgodnie z zapowiedziami począwszy od 1 kwietnia br. rozpoczęło się wprowadzanie planu podwyższenia wynagrodzeń nauczycieli o ok. 15,8 proc. w ciągu trzech lat, co jest porównywalne z przewidywanym w tym okresie wzrostem przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej – 15,9 proc. Kolejne podwyżki zostaną wprowadzone od stycznia 2019 r. oraz od stycznia 2020 r. Przypominamy, że ostatnia podwyżka płac nauczycieli miała miejsce w 2012 r. W 2017 r. po raz pierwszy od 5 lat zagwarantowaliśmy waloryzację wynagrodzeń nauczycieli i zapewniliśmy ich finansowanie w kwocie 418 mln zł.
W związku z podwyższeniem pensji nauczycieli od kwietnia 2018 r. w budżecie państwa pojawiły się dodatkowe środki w wysokości ok. 1,2 mld zł. Ponadto w tym roku do puli finansów przeznaczonych na wynagrodzenia zostały przesunięte środki zabezpieczane dotychczas w budżecie na dodatek mieszkaniowy dla uprawnionych nauczycieli w kwocie ok. 126 mln zł. W związku z tą zmianą kwota bazowa dla nauczycieli wzrosła w 2018 r. o dodatkowe 0,35 proc. Spowodowało to, że od 1 kwietnia 2018 r. średnie wynagrodzenia nauczycieli wzrosły łącznie o 5,35 proc. Oznacza to, że średnie wynagrodzenie nauczycieli zwiększyło się: od 147 zł dla nauczyciela stażysty, do 271 zł dla nauczyciela dyplomowanego.