Studia podyplomowe zgodnie z art. 160 i 163 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (t.j.: Dz. U. z 2023 r. poz.742 z późn. zm.) są formą kształcenia, na którą przyjmowani są kandydaci posiadający dyplom ukończenia studiów co najmniej pierwszego stopnia.
Do prowadzenia studiów podyplomowych uprawnione są uczelnie (publiczne i niepubliczne), instytuty badawcze oraz instytuty Polskiej Akademii Nauk.
Regulacje prawne dotyczące kształcenia na studiach podyplomowych przygotowujących do wykonywania zawodu nauczyciela zawarto w rozporządzeniu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 25 lipca 2019 r. w sprawie standardu kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela (t.j.: Dz. U. z 2021 r. poz. 890 z późn. zm.). Określają one m. in. wymagania dotyczące uczestników studiów podyplomowych, czasu ich trwania (nie krócej niż 3 semestry), a także warunki prowadzenia zajęć z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość. Zajęcia z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość na studiach podyplomowych przygotowujących do wykonywania zawodu nauczyciela mogą być prowadzone w wymiarze wynikającym ze standardu kształcenia. Praktyki zawodowe nie mogą być prowadzone z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość.
W rozporządzeniu Ministra Edukacji i Nauki z dnia 14 września 2023 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie standardu kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela (Dz. U. z 2023 r. poz. 2003) uspójniono wymagania dotyczące kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela z wymaganiami dotyczącymi kwalifikacji nauczycieli określonymi w rozporządzeniu Ministra Edukacji i Nauki z dnia 14 września 2023 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli ( Dz. U. z 2023 r. poz. 2102).
Kształcenie na studiach podyplomowych przygotowujące do wykonywania zawodu nauczyciela może być prowadzone w zakresie przygotowania:
- psychologiczno-pedagogicznego i dydaktycznego do nauczania przedmiotu lub prowadzenia zajęć dla nieposiadających tego przygotowania absolwentów:
- studiów pierwszego stopnia i studiów drugiego stopnia lub jednolitych studiów magisterskich na kierunku studiów, których program określał efekty uczenia się w kategoriach wiedzy i umiejętności obejmujące treści nauczania określone w podstawie programowej kształcenia ogólnego w zakresie nauczanego przedmiotu lub treści prowadzonych zajęć,
- studiów drugiego stopnia rozpoczętych przed rokiem akademickim 2019/2020 na kierunku studiów, których program określał efekty uczenia się w kategoriach wiedzy i umiejętności obejmujące treści nauczania określone w podstawie programowej kształcenia ogólnego w zakresie nauczanego przedmiotu lub treści prowadzonych zajęć,
- studiów pierwszego stopnia, studiów drugiego stopnia lub jednolitych studiów magisterskich w zakresie języka regionalnego na kierunku studiów, których program określał efekty uczenia się w kategoriach wiedzy i umiejętności obejmujące treści nauczania określone w podstawie programowej tego języka;
- psychologiczno-pedagogicznego i dydaktycznego do nauczania teoretycznych przedmiotów zawodowych lub praktycznej nauki zawodu dla nieposiadających tego przygotowania absolwentów studiów pierwszego stopnia, studiów drugiego stopnia lub jednolitych studiów magisterskich na kierunku studiów, których program określał efekty uczenia się w kategoriach wiedzy i umiejętności obejmujące treści nauczania określone w podstawie programowej kształcenia w danym zawodzie w zakresie nauczanego przedmiotu lub treści prowadzonych zajęć;
- merytorycznego, psychologiczno-pedagogicznego i dydaktycznego dla absolwentów:
- studiów pierwszego stopnia i studiów drugiego stopnia lub jednolitych studiów magisterskich na kierunku studiów, których program określał efekty uczenia się w kategoriach wiedzy i umiejętności obejmujące treści nauczania odpowiadające wymaganiom ogólnym określonym w podstawie programowej kształcenia ogólnego w zakresie nauczanego przedmiotu lub treści prowadzonych zajęć w przypadku nauczyciela przedmiotu lub nauczyciela prowadzącego zajęcia,
- studiów pierwszego stopnia, studiów drugiego stopnia lub jednolitych studiów magisterskich na kierunku studiów, których program nie określał efektów uczenia się w kategoriach wiedzy i umiejętności obejmujących treści nauczania określone w podstawie programowej kształcenia w danym zawodzie w zakresie nauczanego przedmiotu lub treści prowadzonych zajęć – w przypadku nauczyciela teoretycznych przedmiotów zawodowych lub nauczyciela praktycznej nauki zawodu;
- merytorycznego i dydaktycznego do nauczania kolejnego przedmiotu lub prowadzenia kolejnych zajęć dla posiadających przygotowanie merytoryczne, psychologiczno-pedagogiczne, w zakresie podstaw dydaktyki i emisji głosu oraz przygotowanie dydaktyczne do nauczania przedmiotu lub prowadzenia zajęć absolwentów:
- studiów pierwszego stopnia i studiów drugiego stopnia lub jednolitych studiów magisterskich na kierunku studiów, których program określał efekty uczenia się w kategoriach wiedzy i umiejętności obejmujące treści nauczania odpowiadające wymaganiom ogólnym określonym w podstawie programowej kształcenia ogólnego w zakresie nauczanego przedmiotu lub treści prowadzonych zajęć,
- studiów pierwszego stopnia, studiów drugiego stopnia lub jednolitych studiów magisterskich na kierunku studiów, których program nie określał efektów uczenia się w kategoriach wiedzy i umiejętności obejmujących treści nauczania określone w podstawie programowej kształcenia w danym zawodzie w zakresie nauczanego przedmiotu lub treści prowadzonych zajęć,
- studiów pierwszego stopnia lub studiów drugiego stopnia prowadzonych zgodnie z wymaganiami dotyczącymi kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela określonymi w rozporządzeniu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 17 stycznia 2012 r. w sprawie standardów kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela (Dz. U. z 2012 r. poz. 131), rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli (Dz. U. z 2004 r. poz. 2110) albo rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 23 września 2003 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli (Dz. U. z 2003 r. nr 170 poz. 1655) na kierunku studiów, których program obejmował wymagania odpowiadające wymaganiom ogólnym określonym w podstawie programowej kształcenia ogólnego
- w zakresie nauczanego przedmiotu lub treści prowadzonych zajęć;
- pedagogicznego do wykonywania zawodu nauczyciela psychologa dla absolwentów studiów pierwszego stopnia i studiów drugiego stopnia lub jednolitych studiów magisterskich na kierunku psychologia;
- psychologiczno-pedagogicznego i dydaktycznego do nauczania języka obcego dla nieposiadających tego przygotowania absolwentów studiów pierwszego stopnia, studiów drugiego stopnia lub jednolitych studiów magisterskich na kierunku studiów, których program nie określał efektów uczenia się w kategoriach wiedzy i umiejętności obejmujących treści nauczania określone w podstawie programowej języka obcego nowożytnego, a którzy legitymują się znajomością tego języka odpowiednią do wymagań określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (t.j.: Dz. U. z 2023 r. poz. 984, z późn. zm.) i potwierdzoną zgodnie z tymi przepisami lub ukończyli studia w państwie, w którym językiem urzędowym jest ten język – do nauczania języka obcego.