28 lutego 2022

Jak mówić o wojnie w Ukrainie – informacje dla pedagogów

Warszawa, 27 lutego 2022 r.

 Jak rozmawiać z dziećmi i uczniami na temat sytuacji w Ukrainie – rekomendacje dla nauczycieli i pedagogów szkolnych

Wojna w Ukrainie wstrząsnęła Polską i całym światem. Dzieci i młodzież doświadczają ogromnego lęku, strachu o zdrowie i życie swoje oraz najbliższych (rodziców, rodzeństwa, dziadków). Od kilku ostatnich dni towarzyszą im niewyobrażalnie trudne, nieznane dotąd odczucia i emocje, z którymi bez pomocy osób dorosłych nie będą w stanie przetrwać okresu wojny, nie tracąc zdrowia fizycznego i psychicznego oraz poczucia bezpieczeństwa.

Udostępniane wszystkimi kanałami informacyjnymi informacje o zagrożeniu docierają, zarówno do polskich dzieci i uczniów, jak i do mieszkających w naszym kraju dzieci i rodzin z Ukrainy. W polskich szkołach uczy się obecnie ponad 60 tys. ukraińskich uczniów.

Obecnie ogromnym wyzwaniem jest zapewnienie realnej, solidarnej pomocy wszystkim, którzy przybyli z Ukrainy w ostatnich dniach lub dotrą do Polski w najbliższym czasie. ONI szczególnie potrzebują wsparcia i pomocy nauczycieli, wychowawców, psychologów, pedagogów − w szkole, placówce oświatowej czy poradni psychologiczno-pedagogicznej.

W obliczu trwającej sytuacji kadra pedagogiczna polskich szkół i placówek powinna być gotowa, zarówno od strony organizacyjnej, jak i mentalnej, do podejmowania nowych zadań i obowiązków, takich jak np. zapewnienie uczniom odpowiednich warunków pracy na lekcji, podczas zajęć dodatkowych i terapeutycznych oraz wypracowanie właściwego stylu prowadzenia rozmów na temat toczącej się wojny.

W szkole niezbędna jest rozmowa o emocjach uczniów, a także rzetelna, dostosowana do wieku i możliwości percepcyjnych dziecka, informacja o aktualnej sytuacji związanej z wydarzeniami w Ukrainie.

 

  1. Na co nauczyciele i wychowawcy powinni zwracać uwagę podczas rozmów z dziećmi i uczniami?
  • nie wzbudzać u uczniów niepotrzebnego lęku i niepokoju, dać dzieciom przestrzeń do mówienia o swoich uczuciach i emocjach;
  • wskazać sposoby radzenia sobie w trudnej psychologicznie sytuacji, w obliczu obciążenia, strachu;
  • bacznie obserwować dziecko/ucznia pod kątem zapewnienia pomocy psychologiczno-pedagogicznej;
  • przedstawiać obecną sytuację (informacje dotyczące sytuacji politycznej, źródeł konfliktu);
  • podkreślić konieczność korzystania tylko ze sprawdzonych źródeł informacji, bowiem nie wszystkie komunikaty pojawiające się mediach są prawdziwe (fake newsy – wskazać, jak identyfikować propagandę, jak bezpiecznie poruszać się w cyberprzestrzeni i na co zwracać szczególną uwagę);
  • omówić bądź przypomnieć zasady bezpieczeństwa, sygnały alarmowe, elementy obrony cywilnej, pierwszą pomoc;
  • informować, jakiego wsparcia im i ich rodzinom może udzielić przedszkole lub szkoła;
  • poinformować, do jakich osób, instytucji, urzędów mogą się zwrócić o pomoc uczniowie uchodźcy.

 

  1. Podczas rozmów z dziećmi/uczniami z Ukrainy należy:
  • uwzględnić ich potrzebę okazywania innych emocji i uszanować decyzję o potrzebie rozmowy na temat toczącej się wojny;
  • wzmacniać ich poczucie bezpieczeństwa; nie wzbudzać u uczniów niepotrzebnego lęku i niepokoju informować dzieci/uczniów, że z całego świata na Ukrainę kierowane jest wsparcie, w tym humanitarne, którego celem jest zakończenie działań wojennych;
  • podkreślać, że Polska jest bezpiecznym krajem, przyjmuje uchodźców z terenu Ukrainy i obejmuje ich pomocą;
  • ustalić czy uczeń lub jego rodzina potrzebują pomocy;
  • nie wzbudzać u uczniów niepotrzebnego lęku i niepokoju, dać dzieciom przestrzeń do mówienia o uczuciach i emocjach;
  • wskazać sposoby radzenia sobie w trudnej psychologicznie sytuacji, w obliczu obciążenia, strachu;
  • bacznie obserwować dziecko pod kątem zapewnienia pomocy psychologiczno-pedagogicznej;
  • przedstawiać obecną sytuację (informacje dotyczące sytuacji politycznej, źródeł konfliktu);
  • podkreślić konieczność korzystania tylko ze sprawdzonych źródeł informacji, bowiem nie wszystkie komunikaty pojawiające się mediach są prawdziwe (fake newsy – wskazać, jak identyfikować propagandę, jak bezpiecznie poruszać się w cyberprzestrzeni i na co zwracać szczególną uwagę);
  • omówić bądź przypomnieć zasady bezpieczeństwa, sygnały alarmowe, elementy obrony cywilnej, pierwszą pomoc;
  • informować, jakiego wsparcia im i ich rodzinom może udzielić przedszkole lub szkoła;
  • poinformować, do jakich osób, instytucji, urzędów mogą się zwrócić o pomoc uczniowie uchodźcy.

 

  1. Do polskich szkół trafią też uczniowie − uchodźcy z Ukrainy, którzy powinni zostać objęci pomocą psychologiczno-pedagogiczną. Do samorządów zostały przekazane dodatkowe środki finansowe na organizację zajęć specjalistycznych w dodatkowym wymiarze godzin i mogą zostać wydatkowane również na wsparcie tej grupy dzieci. Niezbędne jest też budowanie poczucia bezpieczeństwa oraz podejmowanie działań na rzecz aktywnego i pełnego włączenia tych uczniów w życie szkoły oraz środowiska lokalnego.

Aby rozmowy z ukraińskimi dziećmi i młodzieżą dawały im poczucie bezpieczeństwa, należy:

  • pomimo bariery językowej wprowadzić skuteczny sposób i formę porozumiewania się z uczniami i ich rodzinami, aby poznać ich potrzeby i udzielić odpowiedniego wsparcia;
  • ustalić, czy uczeń lub jego rodzina potrzebują pomocy;
  • zapewnić o gotowości społeczeństwa polskiego do udzielania wszelkiej możliwej pomocy;
  • wskazać w najbliższym i dalszym otoczeniu osoby, urzędy, instytucje, które mogą świadczyć pomoc;
  • w zależności od potrzeb objąć dziecko i jego rodzinę pomocą psychologiczno-pedagogiczną;
  • zapoznać z podstawowymi zwrotami w języku polskim, różnicami w życiu codziennym w Polsce i w Ukrainie.

 

  1. Dodatkowo ważne jest, aby z polskimi uczniami podczas rozmów:
  • omówić skuteczne sposoby i formy porozumiewania się z dziećmi z Ukrainy;
  • informować, jak można pomagać swoim ukraińskim rówieśnikom;
  • zapoznać z podstawowymi zwrotami w języku rosyjskim, ukraińskim, angielskim;
  • wyrażać szacunek wobec osób innej narodowości oraz elementów kultury ukraińskiej;

wyszukiwać w klasach „liderów” opinii – uczniów często znających podstawy języka obcego oraz wyrażających zainteresowanie polityką międzynarodową, którzy w małych społecznościach szkolnych mogą służyć za wzór do naśladowania dla polskich uczniów.

 

Idź do góry

Klauzula informacyjna

Ponieważ przekazałeś nam swoje dane osobowe w przesłanej korespondencji papierowej, mailowej, telefonicznie lub osobiście mamy obowiązek poinformować Cię że:

  1. Administratorem Twoich danych osobowych jest Dolnośląski Kurator  Oświaty z siedzibą we Wrocławiu, Plac Powstańców Warszawy 1, zwany dalej Administratorem;
  2. Dane osobowe przetwarzane są w celu zrealizowania sprawy, z którą zwracasz się do nas;
  3. Posiadasz prawo do: żądania od Administratora dostępu do swoich danych osobowych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania danych osobowych, wniesienia sprzeciwu wobec takiego przetwarzania, przenoszenia danych, wniesienia skargi do organu nadzorczego, jeżeli wyraziłeś zgodę na przetwarzanie Twoich danych – cofnięcia zgody na ich przetwarzanie;
  4. Twoje dane osobowe nie podlegają zautomatyzowanemu podejmowaniu decyzji, w tym profilowaniu.

Pełna treść klauzuli informacyjnej znajduje się na stronie internetowej Kuratorium Oświaty we Wrocławiu, pod adresem:

https://kuratorium.ibip.wroc.pl/public/?id=119012

a także w kancelarii, oraz sekretariatach wydziałów i delegatur Kuratorium

……………………………………………………………………………………………………………………….

Information Clause

Because of giving your personal data over us, in sending paper corespondence, e-mail, by phone or personal, we are obliged to inform you that:

  1. the Administrator of your personal data will be Dolnośląski Kurator Oświaty with registered office in Wrocław, Plac Powstańców Warszawy 1, hereinafter ‘Administrator’;
  2. The personal data are processed to realise the case supplied to us;
  3. You have a right to: demand from Administrator the availability to your personal data, its rectification, remove or limit personal data, may object to this type of processing, transfer data, supply the complain to control authority if you express the consent for processing your data, back the consent for their processing;
  4. Your personal data are not undergoing to make automatic decision in this area.

The full content of this information clause is included on the website of Kuratorium Oświaty we Wrocławiu, under address https://kuratorium.ibip.wroc.pl/public/?id=119012

but also in Registrar’s Offices therein Divisions and Delegations of Kuratorium Oświaty we Wrocławiu.